Đi buôn ở Lào

Đây chỉ là những quan sát và hiểu biết của tôi sau mấy chục ngày đạp xe lang thang từ bắc đến nam Lào, chỉ qua tiếp xúc và gặp gỡ người Việt đang buôn bán tại Lào cũng như người Lào bản địa. Không có nghiên cứu thị trường hoành tráng hay số liệu thống kê nào cả nên chắc có nhiều thiếu sót. Mong mọi người góp ý nhé!!!

Nếu bạn nào muốn sang Lào đi buôn (buôn hợp pháp; tôi không hướng dẫn mọi người buôn bất hợp pháp) thì có thể đọc vài gợi ý dưới đây của tôi:

Hàng hóa từ Việt Nam sang Lào không có thuế má gì và không bị kiểm tra (có người bảo rằng phải hối lộ hải quan để qua cửa khẩu và họ tự lái xe chở hàng đi; nhưng nếu hàng chở qua bằng xe đò thì không cần phải thuế); tuy nhiên hàng từ Lào về Việt Nam thì có thể bị kiểm tra do Lào là một trong những xứ sở thần tiên của thuốc phiện.

Dân Lào sống như người Việt ở miền Nam trước đây; được thiên nhiên ưu đãi nên trời sinh voi sinh cỏ, cứ có tiền là mua sắm nếu món hàng ấy làm họ vừa ý; họ không có khái niệm để dành cho con cháu bởi vì họ không nghĩ là con cháu họ sẽ chết đói nếu không thừa hưởng tiền từ ông bà cha mẹ. Do đó người Lào cứ có tiền là mua, không tiền thì mua chịu, mua thiếu.

Người Lào hiếm khi giật nợ. Dù thế bán chịu cho dân Lào rủi ro ở chỗ họ có thể di cư sang chỗ khác nên mình không biết đi đâu mà đòi nợ. Dân số Lào chỉ có 7 triệu người; do đó Lào đất rộng người thưa; không người dân nào thiếu đất ở hay canh tác trồng trọt cả. Họ di cư vì họ ở chỗ ấy không ưng cái bụng nữa nên cuốn gói. Tuy nhiên nếu có gặp lại thì họ sẳn sàng trả tiền; không đôi co cãi quanh.

Nếu các bạn chọn cách đi tham quan Lào bằng xe đạp như tôi hoặc bằng xe máy (xe máy phiền phức khi vào Lào lắm đấy bởi vì công an Lào có thể chặn bạn lại bất cứ lúc nào và đòi tiền hối lộ; có người “trốn” bằng cách tháo bảng số xe ra; tuy nhiên chỉ cần liếc một cái là họ có thể biết xe nào của Việt, xe nào của Lào, xe nào của Thái rồi nên khó trốn lắm; ngoại trừ bạn sang Lào rồi thuê xe gắn máy của họ mà chạy) và có thêm “máu buôn bán” (hình như tôi không có máu này hay sao ấy nên toàn là chỉ dẫn mọi người làm chứ tôi chưa làm bao giờ cả) thì thủ thêm hàng hóa vừa đi vừa ngắm cảnh vừa bán hàng bù lại chi phí của chuyến đi. Dĩ nhiên bán hàng kiểu này thì bạn không thể bán chịu hay bán thiếu rồi nên các mặt hàng đem theo không nên có giá trị quá cao, trừ phi bạn muốn quay lại Lào nhiều lần để “đòi nợ.”

Đến đây tôi xin mở ngoặc nói thêm là nếu đi bằng xe đạp hay xe máy và muốn kiếm tiền thì bạn nên thủ thêm cái búa, không nói đùa đâu nhé, thủ thêm cái búa không phải để phòng vệ hay đánh nhau với ai cả mà là để đập dẹp mấy cái lon bia nước ngọt rồi đem bán cho các vựa mua phế liệu. Đặc biệt là ở phía Nam, dọc theo đường quốc lộ, các vỏ lon bia và nước ngọt đầy đường và hình như người Lào không có khái niệm lượm bán ve chai như ở Việt Nam hay sao ấy? Tôi vừa đạp xe vừa nhìn thấy vừa tiếc, bởi chỉ một đọan đường vài cây số thì có thể có cả vài ký lô ve chai rồi. Đặc biệt là những đoạn đường không có người Việt ở thì đúng là thiên đường của ve chai luôn. Các bạn nhặt đập dẹp cho vào bao và khi đến vựa ve chai (thường các vựa này là của người Việt nên ghi hẳn tiếng Việt) thì bán, lấy tiền đi bụi tiếp. Lý do vì sao phải thủ búa để đập dẹp; như thế thì có thể nhặt được nhiều thêm chứ sao nữa. Xem thêm thông tin ở bài Lại về Lào (4)

Những người mang hàng hóa sang Lào bán, chủ yếu ăn tiền chênh lệch. Ví dụ món hàng đó ở Việt Nam bán 20 ngàn đồng thì sang Lào họ bán 20 ngàn kíp (20 ngàn kíp tương đương gần 60 ngàn đồng rồi.)

Đa số người Việt sang Lào bán các mặt hàng gia dụng như nệm, chén, bát, đĩa, xoang, nồi, chảo,…Thức ăn thì bán thức ăn khô nhưng hình như người Lào không chuộng mặt hàng này lắm. Các bạn thể buôn mặt hàng khác xem sao??? Món ăn Việt ở Lào rất được ưa chuộng nên các bạn có thể sang mở nhà hàng nếu đủ nguồn lực. Ngoài ra rất nhiều người Việt, đặc biệt là phụ nữ sang Lào mở tiệm cắt uốn tóc, làm móng tay móng chân. Có khi họ không cần tiệm gì cả, chất hết đồ nghề lên xe đạp, chạy rong ngoài đường, ai cần thì gọi vào làm, như vậy mà mỗi ngày cũng được nửa triệu đồng tiền Việt đấy. Cũng có rất nhiều đàn ông Việt sang Lào làm thợ xây, xây nhà, dân Lào toàn ở nhà tranh nên khi xây nhà tường thì xây không đẹp như thợ Việt nên nhiều người sang sống được bằng nghề xây dựng lắm.

Do yếu tố lịch sử nên người Lào xem người Việt như người nhà và thân mật với người Việt hơn với các dân tộc khác; vì thế khi sang Lào làm ăn buôn bán, các bạn chớ đánh mất cái tình hữu nghị anh em Lào Việt theo đúng nghĩa và vô cùng hiếm có này nhé!!!!

Bài liên quan: Thư gửi cho những người đang hành nghề “nhất phá sơn lâm” tại Lào

Lưu ý: Về việc đi buôn ở Lào, tôi chỉ biết có bây nhiêu. Bạn nào có ý định sang đấy làm ăn buôn bán thì xin vui lòng tự điều tra thị trường và tự xoay xở tìm thông tin, không nên email hay đặt câu hỏi nhé. Lý do: tôi sẽ không trả lời bởi vì có biết gì đâu mà nói.