Ở hai đêm tại Sabaidy Guesthouse ở trung tâm Vientiane; một đêm không yên giấc bởi vì mấy con rệp và một đêm ngủ khá ngon (do mệt quá); hoàn thành xong những bài muốn viết; tôi check out và lên đường. Thật ra lý do tôi không muốn loanh quanh ở Vientiane là tôi không muốn đạp xe mà không có hành lý, tôi thấy…. “trống vắng” bởi vì có khi thấy một nơi lý tưởng muốn cắm trại thì lại phải về guesthouse; có khi đạp xe quá xa thì phải lại quay về guesthouse khi trời tối. Tóm lại, tôi có lều có xe nên không cần lệ thuộc vào guesthouse; tôi cứ chất hết lên xe, loanh quanh đạp xe, thích thì dừng lại ngắm nghía và không sợ bị lạc đường, không tìm ra lối ra (tôi là người định hướng rất dở nên thường xuyên đi lạc – thật kỳ lạ các bạn nhỉ? Đã đi bụi mà lại không có khả năng định hướng.) Nếu bị lạc đường thì tôi càng thích bởi vì sẽ thấy và sẽ gặp những cái ngoài dự kiến(chỉ khi đi bụi thôi, chứ đi làm việc mà như thế thì bị đuổi sớm.hehehe)
Không biết đi đâu bởi vì tôi chỉ còn khoảng 6 ngày ở Lào nên không thể đạp xe về phía Nam mà cũng không thể đi qua cầu hữu nghị để đi Thái Lan bởi vì còn đến 6 ngày cơ mà. Vậy là tôi đi Buddha Park (công viên Phật) mà theo tôi nhớ thì muốn đến đây, trước tiên phải đến Thadieu. Thế là tôi hỏi đường đi Thadieu. Cuối cùng cũng lần ra con đường chính mà cứ chạy thẳng con đường ấy thì sẽ đến nơi. Đang đi thì thấy chữ “Vietnamese restaurant”, dĩ nhiên là tôi không bỏ qua nên dừng lại. Nhà hàng này ghi tiếng Việt sai bét nhè. Đó là nhà hàng nem nướng. Một phần nem nướng gồm 2 cái nem, bún, bánh tráng, rau sống, khế chuối chát thái nhỏ và nước chấm có giá 18 ngàn kíp; gỏi cuốn 2 ngàn kíp/cái; ngoài ra còn nhiều món khác nữa nhưng tôi không ăn nên không để ý. Nếu không gọi nước sinh tố thì sẽ được phục vụ một ly nước đá lạnh miễn phí. Ngoài ra mỗi bàn đều có một cái xe đẩy inox để cho rác lên chứ không vứt xuống sàn cũng không để lên bàn.
Theo tôi nhà hàng này khá sạch sẽ và trông khá đẹp mắt. Có thể đó là nhà hàng của người Việt thế hệ thứ hai (có nghĩa là bố mẹ Việt di cư sang và được sinh ra ở đó). Tuy nhiên được thưởng thức hương vị Việt thì thật “đã ghiền” các bạn nhé!
Theo quan sát của tôi vào trưa hôm ấy thì nhà hàng này khá đông khách, có nhiều người nước ngoài nữa. Rất nhiều người đến mua theo kiểu take away nghĩa là họ không ngồi tại chỗ ăn mà mang đi. Đa phần khách ở đây là những người lái xe du lịch và ăn mặc rất đẹp. Tôi là người duy nhất đi xe đạp. Trông thấy cảnh “ăn nên làm ra” ở nhà hàng Việt này, tôi cũng thấy tự hào vì món ăn Việt được yêu chuộng đến thế. Tại nhà hàng này, “nem nướng” được dùng luôn từ tiếng Việt, không có dịch ra tiếng Anh. Vì thế khi một vị khách vừa mua xong theo kiểu take away; tôi chỉ vào và hỏi “ni măng nhăng?” (Cái gì thế?) cô bé phục vụ bảo: “nem nướng,” phát âm chính xác đến nỗi tôi ngỡ cô ta là người Việt nhưng khi tôi nói tiếng Việt thì cô ta lắc đầu không hiểu.
Nhiều bạn bè quốc tế mà tôi gặp khi biết tôi đến từ Việt Nam thì bảo rằng: phở, nem nướng, chả giò,… là những món ăn yêu thích của họ. Ít ra Việt Nam cũng có cái mà giới thiệu ra bạn bè quốc tế chứ.
Từ nhà hàng nem nướng này mà đi thẳng thì trước khi đến Thadieu, các bạn sẽ đến Lao-Thai Friendship Bridge 1; thực ra là cửa ngõ quốc tế qua lại hai quốc gia này. Nếu muốn đi Thái Lan từ cửa ngõ này, thì khi nhìn thấy cây cầu trước mặt, các bạn chứ vội mà chạy đến mà hãy nhìn sang phía tay trái sẽ thấy cổng vào để làm thủ tục hải quan (từ trung tâm Vientiane đến cầu là khoảng 24 cây số.)
Nếu không muốn qua Thái Lan thì cứ thẳng con đường dưới cầu mà đi. Từ Vientiane, vừa băng qua cầu thì các bạn sẽ thấy ngay đập thủy điện do Việt Nam xây dựng để tặng cho Lào.
Đi thẳng, cách cầu khoảng 100 mét thì mũi tên chỉ đường vào nhà ga xe lửa (nhà ga cách đường chính khoảng 2 km).
Không rẽ vào ga, lại đi thẳng thì sẽ đến Thadieu. Ở đây có chợ địa phương nằm ngay trên đường chính, bán thức ăn nấu sẳn, mỗi que thịt gà/heo nướng là 5 ngàn kíp, mỗi que ngũ tạng gà như mề, gan,… có giá 1-2 ngàn kíp. Tôi mua một que heo nướng, một que mề, 2 ngàn cơm nếp, 3 ngàn khoai mì nướng với nước cốt dừa, 5 ngàn da heo chiên. Vậy là có một bữa ăn khá hoành tráng.
Bắt đầu từ Thadieu về hướng Buddha Park thì sẽ đi dọc theo con sông Mê kong mà bên đây bờ là Lào, còn bên kia là Thái Lan; thậm chí còn nghe được cả tiếng nhạc sập sình từ bên kia sông vọng lại. Ghé vào một wat có ghế ngồi cạnh sông, tôi thưởng thức bữa ăn. Thật ra chỗ ấy mà cắm trại ngủ luôn cũng tuyệt. Nhưng lúc đó còn sớm nên tôi lại lên đường.
Từ Thadieu đi thêm khoảng 1-2 cây số đường xấu (đá đỏ và lầy lội) thì sẽ đến Buddha Park. Giá vé 5 ngàn, camera 3 ngàn, video camera 3 ngàn kíp. Thực ra ngay cạnh Buddha Park là một bãi đất mà từ đây các bạn cũng có thể chụp hình các tượng Phật mà không cần tốn tiền mua vé cổng; tuy nhiên không thể leo lên cao mà chụp mà thôi. Theo tôi, giá vé ở Lào không đắt đỏ như ở Trung Quốc nên không đáng để trốn vé. Vả lại Buddha Park là các tượng đá khắc hình Phật cũ kỹ lâu đời với thời gian nên cũng đáng bỏ tiền để người ta có cái mà giữ gìn nơi đây; ngoài ra theo tôi có thể lý do mà du khách phải trả tiền cho máy ảnh là do ánh đèn flash có thể làm hư hại cái công trình cổ kính này. Tuy nhiên chỉ 3 ngàn kíp là quá bèo so với lịch sử các pho tượng này. Nếu tôi mà là quản lý ở đây thì giá vé có thể thật rẻ nhưng tôi cấm chụp hình. Ai muốn chụp thì phải trả tiền cực đắt; vì thế chỉ ai thật sự cần mới dám bỏ ra số tiền lớn đến thế để có những bức ảnh, còn đám du khách nhăng nhít như tôi thì không đủ khả năng rồi. Các bạn thử nghĩ xem, chỉ vì chúng ta muốn có vài bức ảnh khoe với mọi người rằng tôi đã đến đó mà để lại hệ quả là các bức tượng cổ ấy mòn dần theo ánh đèn flash của chúng ta thì có đáng hay không?
Nhưng một khi đã là du khách và lại có máy ảnh trong tay nên trước sau cũng táy máy chụp vài pô. Vì thế tôi không có ý định vào Buddha Park (lúc tôi đến đã chiều rồi nên nơi đây đóng cửa, có muốn vào cũng không được) mà chỉ muốn tìm nơi cắm trại đâu đó gần nơi ấy và bên cạnh con sông Me kong. Tôi đi vào bãi đất trống cạnh Buddha Park, và nông dân đang cày cấy bên thửa ruộng gần sông nên họ đuổi tôi ra.
Ra ngoài, tôi chạy dọc theo đường chính, hy vọng tìm được nơi lý tưởng khác. Không thấy, càng đi thì càng không thấy sông đâu cả, dù tôi có rẽ vào các ngôi làng gần sông thì các khoảng đất cạnh sông đầy xe cần cẩu đang khai thác cát hoặc đang cày xới làm gì đó (chả hiểu nổi) Tóm lại là dù thấy con sông ở ngay trước mặt nhưng tôi không thể tiếp cận.
Tôi lại đi qua làng khác, cũng như thế. Tôi hỏi người dân địa phương đường ra sông. Họ bảo không có và nói nếu tôi muốn ngủ thì đến Wat gần đó mà ngủ.
Trời tối hẳn nên tôi đành bỏ ý định cắm trại cạnh sông mà ra wat thôi. Wat này đặc biệt ở chỗ là tôi nhìn hoài cũng không thấy cổng đâu cả. Lúc ấy nơi chánh điện có vài chú tiểu đang tụng kinh và một con chó mực đang nằm nghe. Con chó thấy tôi vào nên sủa ỏm tỏi làm cho một chú tiểu phải đứng dậy và hỏi tôi gì đó. Tôi vỗ nhẹ vào vai chú tiểu khoảng 9-10 tuổi ra dấu đi theo mình (thật ra là tôi quên, phụ nữ không được chạm vào người các nhà sư và chú tiểu nhưng may là trước khi tôi kịp chạm vào thì chú tiểu né kịp nên bàn tay tôi chỉ phớt qua vai mà thôi)
Tôi chỉ vào bãi cỏ bên hông wat và hỏi tôi cắm trại ở đây ngủ được không. Chú tiểu bảo không (chắc do tôi là phụ nữ). Chú tiểu nói gì đó mà tôi không hiểu. Tôi nghĩ chú tiểu không hiểu nên giải thích lại, ý tôi là chỉ cắm trại trên cỏ, có đụng chạm gì đến wat đâu mà không được. Lúc ấy có thêm vài chú tiểu khác đến và họ tranh luận nhau một lúc thì nói được và nói tôi có thể ngủ ở chánh điện. Tôi nói tôi không cần vào chánh điện mà tôi muốn ngủ ở trên cỏ.
Tôi lui cui cắm trại, 1-2 chú tiểu tò mò đứng nhìn, mấy chú khác thì đọc kinh. Khi tôi làm xong thì buổi đọc kinh cũng kết thúc. Vậy là họ xúm lại xem trại của tôi và bảo tôi đem trại lên chánh điện mà ngủ. Tôi cố từ chối. Hình như ông trời cũng muốn tôi ngủ ở chánh điện hay sao ấy mà đang yên đang lành tự dưng lại nổi gió và mưa.
Tôi chạy xuống thu dọn đồ và mang trại lên. Các chú tiểu phụ tôi và mang cả xe đạp của tôi lên chánh điện (thực ra tôi dự định để xe ở dưới). Thật lạ là ngay sau khi mọi thứ được mang lên thì trời hết mưa. Chẳng lẽ tôi lại mang mọi thứ xuống.
Mấy chú tiểu thích nói tiếng Anh lắm nên cứ đi theo tôi để nói. Một lúc thì mọi người cũng đi về phòng hết. Tôi lạy Phật xong thì cũng chui vào lều ngủ.
Khi ấy tôi nghe tiếng vài người đến lạy Phật, lạ một điều là tôi nghe tiếng họ ăn cơm trước tượng Phật. Chẳng lẽ người dân ở đây mang cơm vào chùa ăn hay sao?
Đèn ở chánh điện mở suốt đêm. Theo tôi thì đây đúng là một cái chùa của dân bởi không có hàng rào, không có cửa, đèn mở cả đêm. Đây đúng là nơi sẳn sàng đón tiếp mọi người đến lạy Phật 24/24.
Tôi để cửa lều quay ra bãi cỏ bên ngoài chứ không quay vào chánh điện bởi vì tôi sợ phải bắt gặp cảnh những người “khuất mặt khuất mày” đến lạy Phật vào đêm khuya (cái này tôi nghe nhiều người kể là họ trông thấy chứ tôi chưa tận mắt chứng kiến bao giờ các bạn nhé!)
Tôi nghe có tiếng động vào khoảng 12h đêm nên giậc mình tỉnh giấc (tuy nhiên vẫn không dám nhìn vào chánh điện); may là tôi cũng được trấn an bởi nghe tiếng người nhậu ở quán rượu bên ngoài. Tôi tiếp tục ngủ đến 4-5h sáng thì mấy chú tiểu vào đọc kinh và lau dọn chánh điện. Tuy nhiên tôi vẫn nướng đến 6h mới dậy dọn dẹp. Lúc tôi ra giếng ngồi rửa mặt thì vị sư trụ trì ở căn phòng gần đó mà buổi tối tôi thấy đóng kín cửa, mở cửa ra và hỏi tôi có uống cà phê hòa tan không. Tôi từ chối uống.
Khoảng 6h30 tôi nghe tiếng kẻng báo hiệu giờ đi khuất thực. Chùa có khoảng 11 sư và chú tiểu. Ngoại trừ vị sư trụ trì, các vị còn lại chia thành 2 nhóm. Một nhóm 4 chú đi vào ngôi làng ngay cạnh; một nhóm khác đi ra ngoài đường cái. Tôi đi theo nhóm các chú vào làng bên cạnh và chụp hình cảnh khuất thực ở đây.
Cảnh khuất thực ở đây khác với cảnh mà tôi từng tham gia và chứng kiến ở Inlay Lake, Myanmar.
Ở Myanmar, người cúng dường bỏ dép ra và đứng để cho thức ăn vào bình bát; các sư cứ lần lượt mà đi qua, chỉ dừng lại để hé nắp bình bát thôi, sau đó lại tiếp tục đi. Ở ngôi làng này, người cúng dường, bỏ dép ra, quỳ xuống ven đường, trước khi cúng dường, họ nâng thức ăn lên ngang trán, xá rất kính cẩn. Các nhà sư sau khi nhận đồ cúng dường thì đứng sang một bên và đọc kinh cảm ơn hay chúc phúc gì đó. Trong khi sư đọc kinh thì người cúng dường rót nước từ ly hoặc chai mang theo sẳn vào một ít cơm được để sẳn ra ngoài đất. Một tay chắp trước ngực, một tay cầm nước rót.
Theo tôi, người dân Lào rất chăm chỉ cúng dường. Họ cúng ở ngoài đường khi các sư đi khuất thực. Họ mang thức ăn đến chùa và sắp vào mâm cho các sư dùng bữa; thường bữa ăn của các sư khá tươm tất do tập hợp món của nhiều người cúng dường lại.
Cách dùng bữa ở Wat của ngôi làng này như sau:
Cũng tương tự như ở các nơi khác. Có một người trưởng nhóm tiếp nhận thức ăn của người cúng dường và sắp vào mâm, sau đó lấy đồ phủ đậy lên mâm. Mọi người ngồi chờ giờ làm lễ.
Trước tiên các chú tiểu sau khi đi khuất thực về sẽ để bình bát ngay hàng thẳng lối đối diện tượng Phật nhưng không xa người cúng dường lắm.
Thức ăn được cho vào chén và sắp lên mâm. Một sư dâng mâm này lên cho Phật. Sư sãi và người cúng dường chắp tay hướng về phía Phật đọc kinh và lạy.
Sư trụ trì và sư phó quay ra; các chú tiểu đọc kinh và cúi lạy hai vị này, chắc cảm ơn hai vị đã cưu mang và dạy dỗ họ.
Sau đó vài chú tiểu đến mở nắp các bình bát ra. Những người cúng dường cơm nếp, quỳ gối, xếp hàng và lần lượt lấy một ít cơm từ thố mây của mình cho vào bình bát.
Các chú tiểu xuống bưng các mâm thức ăn lên. Một mâm cho sư trụ trì, một mâm cho sư phó, một mâm cho các chú tiểu lớn và một mâm cho các chú tiểu nhỏ.
Người cúng dường chắp tay hướng về các sư, đọc kinh, chắc ý nói là cảm thấy hân hạnh được cúng dường.
Sư sãi chắp tay hướng về người cúng dường đọc kinh (chắc là cảm ơn họ đã cúng dường); trong lúc ấy thì những người cúng dường tay trái chắp trước ngực; tay phải cầm chai nước nhỏ mang theo rót vào ly.
Các chú tiểu lấy bình bát và xoay vào mâm cơm để dùng bữa.
Mọi người ngồi chờ đợi.
Ăn xong thì các chú tiểu sắp thức ăn lại cho ngay ngắn và lấy đồ phủ đậy lên. Hai cái mâm nhựa được mang ra. Các chú tiểu cho tất cả thức ăn được cúng dường trong bình bát mà sau khi dùng bữa vẫn còn, trút ra mâm, có cả trứng gà luộc và thức ăn khác.
Sau đó các chú tiểu bưng các mâm cơm và hai mâm này xuống để chỗ những người cúng dường. Mọi người ai thích món gì thì lấy món đó cho vào làn mây của mình. Họ chia nhau cơm nếp trong mâm.
Các mâm cơm dù đã có người dùng qua nhưng nhìn vẫn còn khá tươm tất. Hình như các chú tiểu được dạy các ăn uống gọn gàng như một quy tắc của nhà Phật ấy. Không có cảnh cơm rơi vương vãi, các dĩa chén thức ăn nhìn vẫn như mới.
Sau khi ăn xong thì mọi người lại chia nhau thức ăn thừa để mang về nhà. Vì vậy dù mang thức ăn đến cúng dường nhưng mọi người vẫn luôn có thức ăn để mang về. Chỉ khác là thức ăn mang về là thức ăn được ban phúc.
Cùng mọi người dọn dẹp xong thì sau khi họ về nhà, tôi cũng lên đường. Lúc tôi đẩy xe ra cổng thì sư trụ trì mang đến cho tôi một bịch bánh ngọt. Tôi chụp sư này một pô hình. Sư bảo gửi hình cho sư. Tôi không dám hứa bởi vì nơi này cách Vientiane đến 30 cây số mà xung quanh lại không có chỗ rửa hình.
Chia tay sư trụ trì, tôi lần theo lối khác để ra thì thấy cổng chùa (vậy mà tôi cứ đinh ninh là chùa này không có cổng) nằm gần đường chính, cách chùa khoảng 1 cây số. Lúc ấy tôi mới biết nơi này có tên là Xiengkuane. Buddha Park trong tiếng Lào được gọi là Xiengkuane; vì thế tôi không biết do Buddha Park nằm ở làng Xiengkuane nên có tên gọi ấy hay do làng này nằm gần Buddha Park mà được gọi là làng Xiengkuane.
Từ Xiengkuane, tôi đạp xe về cầu Hữu Nghị để sang Thái Lan.
Kỳ sau: Tôi đi Lào (14): Cấu trúc cơ bản của một Wat (chùa) ở Lào
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét